หลายคนคงเคยทรมาณกับอาการปวดหลัง  ปวดหลังร้าวลงขาไปถึงน่องหรือหลังเท้าข้างใดข้างหนึ่ง, เจ็บข้อพับเข่าด้านหลัง ปวดน่อง นิ้วเท้าชา และ/หรือปวดคอเรื้อรัง โดยอาการปวดหลังเป็นอาการที่พบได้บ่อยในคนทุกเพศทุกวัย ไม่เฉพาะผู้สูงอายุเท่านั้น ในปัจจุบันพบมากขึ้นในคนวัยทำงาน ซึ่งหากปวดมากอาจส่งผลกระทบต่อการดำเนินชีวิตประจำวัน

   ปัจจุบันมีผู้ป่วยปวดหลังเรื้อรังเพิ่มมากขึ้น โดยเฉพาะหนุ่มสาววัยทำงาน อาจเกิดโรคหมอนรองกระดูกเสื่อมและกดทับเส้นประสาทไขสันหลัง ได้ส่งผลให้เกิดอาการปวดร้าวไปตามเส้นประสาทของร่างกายได้ แล้วอาการแบบไหน...เรียกว่า “โรคหมอนรองกระดูกสันหลังกดทับเส้นประสาท”

หมอนรองกระดูกสันหลังเสื่อมนำไปสู่โรคหมอนรองกระดูกทับเส้นได้อย่างไร ?

สาเหตุของโรคหมอนรองกระดูกเสื่อม ?

กระดูกสันหลังประกอบด้วยกระดูกหลายชิ้นเชื่อมต่อกันด้วยหมอนรองกระดูกและข้อต่อกระดูกสันหลัง  โดยที่ตัวกระดูกสันหลังทำหน้าที่ปกป้องไขสันหลัง ส่วนหมอนรองกระดูกทำหน้าที่เหมือนกับโช๊คอัพของรถยนต์ คือ ทำให้กระดูกสันหลังยืดหยุ่นและรับแรงกระแทกของน้ำหนักตัวจากการเคลื่อนไหว

ปัจจัยเสี่ยงโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ?

   ดังนั้นการใช้งานหนักในชีวิตประจำวันหรืออายุที่เพิ่มขึ้นก็เป็นสาเหตุที่ทำให้หมอนรองกระดูกเสื่อมสภาพได้ โดยหมอนรองกระดูกที่พบว่ามีปัญหาบ่อยที่สุดคือ หมอนรองกระดูกสันหลังระดับเอวข้อที่ 4-5 เนื่องจากเป็นข้อต่อระดับที่มีการเคลื่อนไหวและรับน้ำหนักมากในร่างกาย เมื่อหมอนรองกระดูกมีสภาพเสื่อม ความสูงของหมอนรองกระดูกลดลงและมีการฉีกขาดของเนื้อเยื่อหมอนรองกระดูกทำให้แกนหมอนรองกระดูกหลุดรอดมาภายนอกและกดทับเส้นประสาทไขสันหลังได้

หมอนรองกระดูกเสื่อม รักษาหายไหม ?

การรักษาโรคหมอนรองกระดูกเสื่อม

   หลีกเลี่ยงการยกของหนัก หากนั่งนานๆ ควรเปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ และบริหารกล้ามเนื้อหลังและหน้าท้องให้แข็งแรง ช่วยยืดอายุการใช้งานและป้องกันหมอนรองกระดูกเสื่อมก่อนวัยอันควรได้

โรคหมอนรองกระดูกสันหลังกดทับเส้นประสาท คืออะไร?

เช็คด่วนอาการแบบไหน คือ โรคหมอนรองกระดูกสันหลังกดทับเส้นประสาท 

อาการแบบไหน...เรียกว่า “ โรคหมอนรองกระดูกสันหลังกดทับเส้นประสาท” ?

•   อาการปวดหลัง สะโพกและปวดร้าวลงขาข้างใดข้างหนึ่งหรือทั้งสองข้างรุนแรง อาการปวดมากขึ้นเวลาไอ หรือจาม

•   อาการอ่อนแรงกล้ามเนื้อ โดยเฉพาะกล้ามเนื้อสะโพกกล้ามเนื้อในการกระดูกข้อเท้าและปลายนิ้วหัวแม่เท้า
•   อาการชาบริเวณปลายเท้า โดยเฉพาะบริเวณง่ามนิ้วหัวแม่เท้ากับนิ้วเท้าที่  2
•   อาการผิดปกติของระบบขับถ่าย ในบางรายที่มีอาการรุนแรงมากๆ จะมีความผิดปกติของระบบขับถ่ายร่วมด้วย เช่น ไม่สามารถควบคุมการอุจจาระหรือปัสสาวะได้ ซึ่งจำเป็นต้องผ่าตัดรักษาอย่างเร่งด่วน มิฉะนั้นระบบขับถ่ายอาจไม่สามารถฟื้นคืนได้ตามปกติ

  

การป้องกัน วิธีการลดปัจจัยเสี่ยง และการรักษาโรคหมอนรองกระดูกทับเส้นประสาท ?

• 1.รักษาโดยการลดน้ำหนักและหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เกิดอาการเพิ่มขึ้น ได้แก่
  •  การยกของหนัก
  •  การนั่งรถยนต์นานๆ
  •  หลีกเลี่ยงอาการท้องผูกหรือเบ่งถ่ายอุจจาระแรงๆ เป็นต้น เนื่องจากทำให้เกิดแรงดันในหมอนรองกระดูกสูง เป็นสาเหตุให้หมอนรองกระดูกทนแรงดันไม่ได้ เกิดการแตกของหมอนรองกระดูกตามมา
• 2.ยาต้านการอักเสบ NSAIDS, ยาคลายกล้ามเนื้อ
• 3.กายภาพบำบัดและใช้เสื้อผยุงหลัง ช่วยในการลดอาการปวดและทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิตประจำวันได้ปกติเร็วขึ้น หลักการของการใส่เสื้อพยุงหลังในผู้ป่วยโรคหมอนรองกระดูกสันหลังกดทับเส้นประสาท คือ การทำให้หน้าท้องกระชับขึ้นจะช่วยลดแรงดันในหมอนรองกระดูกสันหลังได้ ร่วมกับจำกัดความเคลื่อนไหวของกระดูกสันหลัง ทำให้อาการปวดลดลง
• 4.การผ่าตัด

ข้อบ่งชี้ในการผ่าตัดมีดังนี้

• 1.ผู้ป่วยที่มีอาการปวดมากจนทนไม่ได้ แม้จะรักษาโดยรับประทานยา พัก และกายภาพบำบัดเต็มที่แล้วก็ยังไม่สามารถทำงานหรือใช้ชีวิตได้ตามปกติ
• 2.มีอาการชา อ่อนแรง หรือกล้ามเนื้อขาลีบอย่างชัดเจน
• 3.มีปัญหาระบบขับถ่ายผิดปกติชัดเจนจากความผิดปกติของเส้นประสาท เช่น กลั้นอุจจาระ หรือปัสสาวะไม่ได้

   ปัจจุบันมีการพัฒนาเทคนิคและเครื่องมือในการผ่าตัดที่ดีขึ้นมาก สามารถทำการผ่าตัดได้สะดวกขึ้นลดภาวะการเสียเลือดหรือภาวะแทรกซ้อน ลดระยะเวลาในการผ่าตัดและพักฟื้นหลังผ่าตัดได้มาก การใช้กล้องส่องขยายช่วยในการผ่าตัดก็ถือเป็นอีกนวัตกรรมหนึ่งที่ช่วยให้การผ่าตัดเป็นไปอย่างราบรื่นและลดภาวะแทรกซ้อนได้มาก

• กล้องส่องขยายช่วยในการผ่าตัดอย่างไร (Microscopic Spine Surgery)

   โดยทั่วไปการผ่าตัดกระดูกสันหลังกดทับเส้นประสาท ศัลยแพทย์กระดูกจะใช้เครื่องมือในการตัดกระดูกและเอ็นพังผืดเพื่อขยายโพรงประสาทคลายการกดรัดเส้นประสาท ในระหว่างทำการผ่าตัดบางตำแหน่งของโพรงประสาทอาจตีบแคบมากๆ ทำให้มองเห็นเส้นประสาทได้ไม่ชัดเจน การสอดใส่เครื่องมือผ่าตัดอาจเป็นอันตรายต่อเส้นประสาทได้

การผ่าตัดกระดูกสันหลัง, หมอนรองกระดูกสันหลังโดยการส่องกล้องขยายนั้น สามารถที่จะลดขนาดแผลผ่าตัดให้เล็กลงได้ โดยที่กล้องขยายจะมาช่วยให้ศัลยแพทย์สามารถที่จะมองเห็นรายละเอียดในการผ่าตัดได้อย่างชัดเจน

การผ่าตัดแบบแผลเล็กส่งผลดี ทำให้การบาดเจ็บต่อเนื้อเยื่อและเส้นประสาทน้อยลง เสียเลือดน้อยลง เกิดภาวะแทรกซ้อนน้อยลง ผ่าตัดได้รวดเร็วขึ้นรวมถึงระยะเวลาพักฟื้นภายหลังการผ่าตัดสั้นลงและสามารถกลับไปใช้ชีวิตปกติได้เร็วมากขึ้น

FAQs

กินอะไรเสริมหมอนรองกระดูก ?

รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ตามโภชนาการที่ร่างกายควรได้รับ บริโภคโปรตีนในปริมาณที่เหมาะสม, รับประทานอาหารที่มีแคลเซียมและวิตามินดี, หลีกเลี่ยงเครื่องดื่มที่มีความเป็นกรดสูงและเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีน เช่น ชาหรือกาแฟ ไม่สูบบุหรี่ และระมัดระวังในการใช้ยา โดยเฉพาะยากลุ่มสเตียรอยด์ที่ต้องใช้ติดต่อกันเป็นเวลานาน

หมอนรองกระดูกเสื่อมจะเกิดผลอย่างไร?

หมอนรองกระดูกที่พบว่ามีปัญหาบ่อยที่สุดคือ หมอนรองกระดูกสันหลังระดับเอวข้อที่ 4-5 เนื่องจากเป็นข้อต่อระดับที่มีการเคลื่อนไหว และรับน้ำหนักมากในร่างกายเมื่อหมอนรองกระดูกมีสภาพเสื่อม ความสูงของหมอนรองกระดูกลดลง และมีการฉีกขาดของเนื้อเยื่อหมอนรองกระดูก ทำให้แกนหมอนรองกระดูกหลุดรอดมาภายนอก และกดทับเส้นประสาทไขสันหลังได้

กระดูกเสื่อมจะหายไหม ?

โรคกระดูกเสื่อม พบได้ในทุกเพศทุกวัย สามารถเกิดได้แม้แต่วัยหนุ่มสาว วัยรุ่น รวมถึงผู้สูงอายุ โดยที่ระยะเวลาในการเกิดโรคกระดูกเสื่อมนั้นได้จากหลายสาเหตุ จุดประสงค์ของการรักษามุ่งไปที่การลดและบรรเทาอาการต่าง ๆ ซึ่งขึ้นอยู่กับระดับความรุนแรงของอาการ วิธีการรักษาเป็นไปตามดุลยพินิจและคำแนะนำของแพทย์ ได้แก่ การรักษาด้วยยา, การทำกายภาพบำบัด, การผ่าตัด และการรักษาด้วยแพทย์ทางเลือก เป็นต้น

ผ่าตัดกระดูกคอเสื่อมต้องพักฟื้นกี่วัน ?

ปัจจุบันมีการพัฒนาเทคนิคและเครื่องมือในการผ่าตัดที่ดีขึ้นมาก สามารถทำการผ่าตัดได้สะดวกขึ้นลดภาวะการเสียเลือดหรือภาวะแทรกซ้อน ลดระยะเวลาในการผ่าตัดและพักฟื้นหลังผ่าตัดได้มากการใช้กล้องส่องขยายช่วยในการผ่าตัด ก็ถือเป็นอีกนวัตกรรมหนึ่งที่ช่วยให้การผ่าตัด เป็นไปอย่างราบรื่นและลดภาวะแทรกซ้อนได้มาก ช่วยให้ผู้ป่วยฟื้นตัวเร็ว นอนพักฟื้นที่โรงพยาบาลเพียง 1-2 คืน และสามารถกลับไปใช้ชีวิตตามปกติเร็วขึ้น

อ้างอิง : 
บทความ เรื่อง หมอนรองกระดูกสันหลังกดทับเส้นประสาท
https://www.nonthavej.co.th/herniated-disc-1.php
นพ.ชัชวาล ปิยะวรรณสุทธิ์
ศัลยแพทย์ออร์โธปิดิกส์ เฉพาะทางกระดูกสันหลัง
ศูนย์กระดูกและข้อ