ไตเป็นอวัยวะที่ช่วยขจัดของเสียออกจากร่างกายที่เกิดจากการเผาผลาญอาหารในร่างกาย เมื่อมีความผิดปกติเกิดขึ้นกับไตจนไตไม่สามารถทำงานได้  จะทำให้อวัยะต่างๆ ผิดปกติไปด้วย ทางหนึ่งที่ช่วยทดแทนการทำงานของไต คือ การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม

การฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม เป็นการนำเลือดของผู้ป่วยออกมาสู่ตัวกรองของเสียและเลือดจะถูกส่งกลับสู่ตัวผู้ป่วย โดยทำต่อเนื่องตามเวลาที่แพทย์กำหนด ดังนั้นจำเป็นต้องมีทางนำเลือดออกและส่งเลือดกลับสู่ตัวผู้ป่วย ซึ่งทางการแพทย์เรียกว่า  "ผ่าตัดเส้นเลือดฟอกไต  (Vascular Access)"

การผ่าตัดเส้นฟอกไต สำคัญอย่างไร ?

   การผ่าตัดเส้นเลือดสำหรับฟอกไตในผู้ป่วยไตวายเรื้อรัง จะทำโดยการผ่าตัดที่แขนข้างที่ไม่ถนัดบริเวณข้อมือ หรือบริเวณข้อพับ หากเส้นเลือดที่บริเวณข้อมือมีขนาดเล็กแล้วแต่แพทย์จะพิจารณา จากนั้นจะผ่าตัดหลอดเลือดทำทางเชื่อมต่อกับเส้นเลือดดำและเส้นเลือดแดงเข้าด้วยกัน เพื่อให้เส้นเลือดดำมีขนาดโตและเลือดไหลเวียนจากเส้นเลือดแดงไปยังเส้นเลือดดำได้มากขึ้น การผ่าตัดส่วนใหญ่จะใช้ยาชาเฉพาะที่ช่วยลดอาการปวด ผู้ป่วยสามารถกลับบ้านได้หลังจากผ่าตัด

ประเภทของเส้นเลือดการผ่าตัดทำเส้นฟอกไต

จำเป็นอย่างยิ่งที่เส้นเลือดฟอกไต  (Vascular Access) จะต้องได้รับการดูแลอย่างดี เพื่อให้ใช้งานได้ยาวนานที่สุด โดยเส้นเลือดฟอกไตมี 2 ชนิด คือ ชนิดชั่วคราวและชนิดถาวร

เส้นเลือดฟอกไต แบบใช้เส้นเลือดจริง (AVF : Arteriovenous Fistula)

การฟอกไตแบบใช้เส้นเลือดจริงของผู้ป่วย มาผ่าตัดเชื่อมหลอดเลือดแดงกับหลอดเลือดดำ เพื่อให้หลอดเลือดดำมีความแข็งแรงมากขึ้น เลือดไหลเวียนมากขึ้น เพื่อใช้เป็นจุดในการแทงเข็มฟอกเลือด โดยจะมีภาวะแทรกซ้อนและโอกาสการติดเชื้อน้อยกว่า และสามารถใช้งานได้ยาวนานกว่าเส้นฟอกเลือดแบบอื่นๆ

เส้นเลือดฟอกไต แบบใช้เส้นเลือดเทียม (AVG :  Arteriovenous Graft)

การฟอกไตแบบใช้เส้นเลือดเทียม ก็ต่อเมื่อเส้นเลือดปกติของผู้ป่วยไม่มีประสิทธิภาพในการฟอกเลือดได้ เช่น มีขนาดเล็กเกินไป หรือ เส้นเลือดอยู่ลึกมาก มีอายุการใช้งานเฉลี่ย 2 ปี แต่อาจมากกว่านั้นได้ถ้าดูแลเส้นเลือดได้ดี วิธีนี้มีโอกาสติดเชื้อ และเส้นเลือดอุดตันมากกว่าการผ่าตัดโดยใช้เส้นเลือดของผู้ป่วยเอง ผู้ป่วยอาจจะได้รับการฉีดยาชาบริเวณที่ผ่าตัด ใช้เวลาผ่าตัดประมาณ 2 ชั่วโมง  หลังผ่าตัด 4 สัปดาห์เส้นเลือดจึงจะเริ่มใช้ฟอกเลือดได้

ข้อดีของการผ่าตัดทำเส้นเลือดฟอกไต

•  ไม่ต้องใช้สายฟอกไตชั่วคราว เสี่ยงต่อการติดเชื้อและเส้นเลือดดำที่คอและช่องอกตีบตัน
•  ใช้เพียงยาชาฉีดเฉพาะที่ ไม่ต้องดมยาสลบ 
•  สามารถทำกิจวัตรประจำวันได้ตามปกติ เช่น อาบน้ำ
•  ไม่ต้องใส่สายฟอกไตที่คอแบบฉุกเฉิน
•  ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล ผ่าตัดเสร็จแล้วกลับบ้านได้

ทำเส้นฟอกไต...ไม่ต้องรอคิวนาน

โรงพยาบาลนนทเวช ให้การดูแลรักษาผู้ป่วยโรคไตทั้งในแบบระยะสั้นและระยะยาวอย่างครบครัน พร้อมด้วยทีมบุคลากรซึ่งประกอบไปด้วยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านโรคไต ทำงานร่วมกันกับทีมสหสาขาวิชาชีพ ได้แก่ นักกำหนดอาหาร เภสัชกร และพยาบาลผู้ประสานงานประจำแผนกโรคไตในการประเมินการทำงานของไต และให้คำแนะนำเกี่ยวกับการดูแลตนเองในการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม เพื่อช่วยในการรักษาอย่างมีประสิทธิภาพ ช่วยชะลอการเสื่อมของไตและช่วยป้องกันภาวะแทรกซ้อนจากไตเสื่อม

•  พร้อมดูแลคุณโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมหลอดเลือดและปลูกถ่ายไต ที่มีประสบการณ์กว่า 20 ปี
•  มาตรฐานโรงพยาบาล HA และ การรับรองระบบคุณภาพมาตรฐานโรงพยาบาล JCI

อ้างอิง
แนะนำบริการแผนกโรคไต
https://www.nonthavej.co.th/nephrology-kidny-clinic-section.php

โบชัวร์ เรื่อง แนวทางการปฏิบัติตัวสำหรับผู้ป่วยโรคไตหลังผ่าตัดหลอดเลือดถาวร และการดูแลหลอดเลือดในระยะใช้งานแล้ว
https://online.fliphtml5.com/gowyy/crtc/#p=1