โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ (Gestational Diabetes) เป็นโรคเบาหวานชนิดหนึ่งที่สามารถเกิดขึ้นได้ทุกระยะของการตั้งครรภ์ ส่วนใหญ่มักถูกวินิจฉัยในช่วงสัปดาห์ที่ 24-28 ของการตั้งครรภ์ เกิดจากภาวะน้ำตาลในเลือดสูงเนื่องจากร่างกายไม่สามารถผลิตฮอร์โมนอินซูลิน (Insulin) ได้เพียงพอ สามารถส่งผลเสียต่อมารดาและทารกได้

โดยทั่วไปโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะไม่มีอาการใดๆ แต่สามารถสังเกตอาการได้คล้ายกับภาวะน้ำตาลในเลือดสูงดังนี้ รู้สึกหิวกระหายน้ำมากกว่าปกติ ปัสสาวะบ่อยกว่าปกติ รู้สึกเหนื่อย อ่อนเพลีย

• ทารกคลอดก่อนกำหนด

• น้ำหนักทารกแรกคลอดมากกว่าปกติที่ควรจะเป็น เช่น ทารกมีตัวใหญ่มากขึ้นกว่าปกติ ทำให้คลอดยาก หรืออาจเกิดอันตรายขณะคลอด

• ทารกมีระดับน้ำตาลในเลือดต่ำทันทีหลังคลอด  

• ทารกมีปัญหาเกี่ยวกับระบบการหายใจ

• ทารกอาจเสียชีวิตในครรภ์ได้

• ทารกที่คลอดจากมารดาที่มีภาวะเบาหวานขณะตั้งครรภ์ จะมีโอกาสเป็นโรคอ้วน และอาจเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ในอนาคตได้

• หญิงที่เป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะมีโอกาสเกิดภาวะครรภ์เป็นพิษ (Preeclampsia) ได้ ซึ่งเกิดขึ้นเมื่อร่างกายมีความดันโลหิตสูงร่วมกับมีโปรตีนรั่วในปัสสาวะมากกว่าปกติ พบในช่วงครึ่งหลังของการตั้งครรภ์

• โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์จะเพิ่มความเสี่ยง ทำให้ต้องทำการผ่าคลอดมากขึ้น เพราะว่าทารกอาจตัวใหญ่เกินกว่าจะคลอดปกติ

• เมื่อเป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ จะมีโอกาสพัฒนาเป็นโรคเบาหวานชนิดที่ 2 ได้ในอนาคตมากกว่าหญิงปกติถึง 7.4 เท่า

• การมีระดับน้ำตาลในเลือดสูงติดต่อกันเป็นระยะเวลานานจะส่งผลเสียต่อสุขภาพ เช่น เบาหวานขึ้นตา (Diabetic retinopathy) โรคหัวใจ โรคไต การทำลายของเส้นประสาท เป็นต้น

    หญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์ สามารถจัดการกับะดับน้ำตาลในเลือดที่สูงกว่าปกติ ด้วยการรับประทานอาหารที่มีประโยชน์ต่อสุขภาพและเพิ่มการขยับเคลื่อนไหวร่างกาย แต่บางคนก็อาจจำเป็นต้องได้รับยารักษา

 

อาหารสำหรับคนท้องที่เป็น โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์  ต้องเลือกเมนูอาหารอย่างไร ตัวอย่างโปรแกรมอาหาร สำหรับ คุณแม่ที่เป็น โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์  นี้สามารถปรับเปลี่ยนได้ในแต่ละวัน เพื่อให้คุณแม่ท้องไม่เบื่อ ซึ่งสิ่งที่ต้องใส่ใจเมื่อคนท้องเป็น โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์  ได้แก่

   1. คนท้องต้องเลือกโปรตีนจากไข่ หรือเนื้อสัตว์ไขมันต่ำ หลีกเลี่ยงหนังหรือส่วนที่ติดมัน โดยเนื้อสัตว์ที่มีไขมันต่ำ อาทิ ไข่ เนื้อไก่หรืออกไก่ หมูเนื้อแดง เนื้อปลา

   2. คาร์โบไฮเดรตควรเลือกข้าวกล้อง ข้าวซ้อมมือ ข้าวโอ๊ต วุ้นเส้น หรือขนมปังโฮลวีต ซึ่งการดูดซึมระดับน้ำตาลเข้าสู่กระแสเลือดช้าช่วยให้อิ่มได้นาน ไม่หิวบ่อย ๆ ควรระวังข้าวเหนียวที่มีพลังงานสูง ส่วนเส้นขนมจีน เส้นก๋วยเตี๋ยว หรือขนมปังขาว ก็ควรระวัง     ผักที่คนท้องเป็นเบาหวานขณะตั้งครรภ์ควรหลีกเลี่ยง ได้แก่ แครอท ฟักทอง เผือก มัน ข้าวโพดถั่วลิสง เพราะผักที่เป็นหัวและถั่วจะมีแป้ง ให้พลังงานสูง ควรเลือกกินให้เหมาะสมในแต่ละวัน

   3. ผลไม้หวานๆน้ำตาลสูง อาทิ เช่น ทุเรียน ละมุด มะพร้าว ลำไย ขนุน เงาะ

   4. สำหรับคนท้องที่เป็น โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์  ควรดื่มนมจืดและพร่องมันเนย

   5. เลือกกินอาหารปรุงสุกที่สด สะอาด ปลอดภัย อาหารควรเลือก ตุ๋น ต้ม นิ่ง ลวก อบ ย่าง

อาหารที่คนท้องที่เป็น โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์  ควรเลี่ยง

   • เครื่องดื่มที่มีน้ำตาลสูง น้ำอัดลม น้ำหวาน น้ำผลไม้ น้ำมะพร้าว รวมถึงเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ทุกชนิด

   • ไม่ใช้น้ำตาลในการปรุงแต่งอาหาร น้ำเชื่อม น้ำผึ้ง และจำเป็นต้องควบคุมปริมาณการกินขนมหวาน

   • ผลไม้ที่มีรสหวานจัด เช่น ลำไย ขนุน องุ่น มะม่วงสุก เงาะ รวมถึงผลไม้อบแห้ง

   • ผักที่เป็นหัว แครอท เผือก มัน ข้าวโพด เนื่องจากผักจำพวกนี้มีคาร์โบไฮเดรตที่ค่อนข้างสูง

   • อาหารที่มีคอเลสเตอรอลสูง หมูติดมัน เนย กระเทียม น้ำมันหมู กะทิ เพื่อป้องกันภาวะคอเลสเตอรอลในเลือดสูง

   • อาหารสำเร็จรูป ซุปกระป้อง อาหารแช่แข็ง ขนมขบเคี้ยว ไส้กรอก แหนม

   • อาหารที่มีรสเค็มจัด น้ำปลา ของหมักดอง ปลาเค็ม เนื่องจากทำให้ผู้ที่เป็น โรคเบาหวานขณะตั้งครรภ์  จะเป็นโรคความดันโลหิตสูงได้อีกด้วย