มะเร็งลำไส้ใหญ่ (Colorectal cancer) เป็นมะเร็งที่พบบ่อย 1 ใน 5 ของประเทศไทย มีแนวโน้มสูงขึ้นต่อเนื่อง โดยพบมากเป็นอันดับ 3 ในเพศชาย และอันดับ 4 ในเพศหญิง (ที่มา : สถาบันมะเร็งแห่งชาติ กรมการแพทย์ กระทรวงสาธารณสุข)

ปัจจัยเสี่ยงของการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่

• 1.อายุ 50 ปีขึ้นไป
• 2.คนในครอบครัวมีประวัติเป็นมะเร็งลำไส้ใหญ่
• 3.มีภาวะโรคอ้วน และมีวิถีชีวิตแบบนั่งๆ นอนๆ ขาดการออกกำลังกาย
• 4.เคยมีประวัติลำไส้อักเสบเรื้อรัง
• 5.ผู้ป่วยโรคเบาหวาน
• 6.การสูบบุหรี่ ,ดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์ และรับประทานอาหารที่มีไขมันสูง

อาการและอาการแสดง

•  ช่วงที่เริ่มเป็น ไม่มีอาการผิดปกติ
•  ถ่ายอุจจาระเป็นเลือด, เป็นมูก หรือเป็นมูกเลือด
•  ท้องผูกสลับท้องเสียที่หาสาเหตุไม่ได้ หรือไม่เคยเป็นมาก่อน
•  ซีด โดยที่หาสาเหตุไม่ได้
•  ท้องผูกมากผิดปกติ หรือมีอาการถ่ายไม่สุดหลังถ่ายอุจจาระแต่ละครั้ง
•  ปวดท้องเรื้อรังมานาน
•  สังเกตว่าลำอุจจาระมีขนาดลีบเล็กลง
•  ผอมลง หรือน้ำหนักตัวลดลง แบบไม่ทราบสาเหตุชัดเจน

ความสำคัญของการตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่

มะเร็งลำไส้ใหญ่ (Colorectal cancer) ส่วนหนึ่งป้องกันได้หากหลีกเลี่ยงปัจจัยเสี่ยงต่างๆ และตรวจคัดกรองตั้งแต่ในระยะเริ่มแรก จะทำให้การรักษาได้ผลดี และเสียค่าใช้จ่ายน้อยกว่า โดยผู้ที่มีอายุ 45 ปีขึ้นไป ควรตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่โดยไม่ต้องรอให้มีอาการผิดปกติ (ที่มา : WHO guideline 2018)

ใครบ้างที่ควรเข้ารับการตรวจส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) ?

•  บุคคลทั่วไปที่มีอายุเกิน 45 ปีขึ้นไป
•  คนที่มีปัจจัยเสี่ยงควรเริ่มตั้งแต่อายุ 35-40 ปีขึ้นไป
•  คนที่มีอาการทางลำไส้ที่ผิดปกติ ไม่จำกัดอายุ
•  ปวดท้องไม่ทราบสาเหตุ
•  ขับถ่ายผิดปกติ หรือมีเลือดปนในอุจจาระ
•  น้ำหนักตัวลดลงไม่ทราบสาเหตุ
•  ​มีภาวะโลหิตจางจากการขาดธาตุเหล็ก

ส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) อันตรายไหม ?

   เนื่องจากระบบทางเดินอาหารและตับ มีการทำงานที่ซับซ้อน จึงต้องการการดูแลโดยแพทย์ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะทาง ศูนย์ระบบทางเดินอาหารและตับ (Gastrointestinal&Liver Center) พร้อมด้วยทีมอายุรแพทย์ ศัลยแพทย์ระบบทางเดินอาหาร วิสัญญีแพทย์ รังสีแพทย์ และแพทย์ที่เชี่ยวชาญด้านเคมีบำบัด พร้อมให้บริการตั้งแต่การตรวจวินิจฉัยในระยะเริ่มต้น การป้องกันโรคระบบทางเดินอาหารและตับทั้งระบบ ทั้งนี้การส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) สามารถตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของลำไส้ใหญ่ ติ่งเนื้อ ก้อนเนื้อที่ผิดปกติ โรคลำไส้อักเสบ ฯลฯ โดยไม่มีความน่ากลัวและอันตรายแต่อย่างใด

การตรวจคัดกรองมะเร็งลำไส้ใหญ่

•  การตรวจอุจจาระเพื่อหาเลือดออกแฝงในอุจจาระ
•  การส่องกล้องลำไส้ใหญ่ (Colonoscopy) สามารถตรวจวินิจฉัยความผิดปกติของลำไส้ใหญ่ ติ่งเนื้อ ก้อนเนื้อที่ผิดปกติ โรคลำไส้อักเสบ ฯลฯ
  •  สามารถทำได้ภายในหนึ่งวันเพียงแค่ งดน้ำ และอาหารมา 6-8 ชม.
  •  ระยะเวลาทำ 20-30 นาที
  •  ทำในขณะหลับ โดยได้รับยานอนหลับแบบฉีด ไม่เจ็บ
  •  สามารถกลับบ้านได้หลังจากทำเสร็จ

วิธีการลดความเสี่ยงของการเกิดมะเร็งลำไส้ใหญ่

•  ออกกำลังกาย อย่างน้อย 30 นาทีต่อวัน หรือเฉลี่ย 3 วันต่อสัปดาห์
•  ไม่สูบบุหรี่
•  หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารไขมันสูงๆ อาหารฟาสต์ฟู้ด เนื้อแดง เนื้อแปรรูป และควรรับประทานผักและผลไม้เป็นประจำ

Health’s Tip : การตรวจคัดกรองเพื่อป้องกันโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่และทวารหนัก และการมาพบแพทย์ตั้งแต่มีอาการผิดปกติในระยะเริ่มแรกเป็นวิธีที่ดีที่สุด เพราะสำหรับโรคมะเร็งลำไส้ใหญ่แล้ว ถ้ารู้เร็ว รักษาเร็วและถูกวิธีก็จะมีโอกาสหายมากขึ้น

อ้างอิง :
โปรแกรมตรวจค้นหาความเสี่ยงโรคระบบทางเดินอาหาร
https://www.nonthavej.co.th/digestive-system.php

บทความ เรื่อง มะเร็งลำไส้ใหญ่ ตรวจพบไว รักษาได้
https://www.nonthavej.co.th/Colorectal-cancer-H.php

นพ. อานนท์ พีระกูล
อายุรแพทย์โรคระบบทางเดินอาหารและตับ
ศูนย์ระบบทางเดินอาหารและตับ

บทความ เรื่อง รู้ทันมะเร็งลำไส้และทวารหนัก
https://www.nonthavej.co.th/Colorectal-cancer.php

นพ.นิธิคุณ บุญอิ้ง
แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านศัลยกรรมลำไส้และทวารหนัก
ศูนย์ศัลยกรรมเฉพาะทาง (Advance Laparoscope Surgery Center)
ศูนย์มะเร็งระบบทางเดินอาหารและตับ