ฟื้นฟูข้อเข่าเสื่อม ป้องกันข้อเข่าเสื่อม ทำได้อย่างไร ?

ฟื้นฟูข้อเข่าเสื่อม ป้องกันข้อเข่าเสื่อม ทำได้อย่างไร ?

เพราะภาวะเข่าเสื่อมไม่สามารถกลับคืนสู่สภาพเดิม ทั้งนี้อาการจะค่อยๆ ลุกลามไปเรื่อยๆ  ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาเพื่อชะลอความเสื่อมให้เกิดช้าลง ผู้ป่วยอาจต้องไปพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุของโรคและรับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมต่อไป  เพราะถ้าทิ้งไว้นานๆ กระดูกจะสึกหรอมากขึ้นกว่าเข่าค้อม  (โก่งออกด้านข้าง)  จะทำให้ขาสั้นเดินกระเผลกมากขึ้นและปวดหลังได้ ซึ่งจะต้องถึงขั้นผ่าตัด  หรือใส่ข้อเข่าเทียม

แนวทางดูแลและป้องกันไม่ให้เกิดข้อเข่าเสื่อมหรือฟื้นฟูให้กลับมาแข็งแรงด้วยการบริหาร   อ่านต่อ!

ข้อเข่าเสื่อม ส่วนใหญ่เกิดกับใคร ?

โรคข้อเข่าเสื่อม เป็นปัญหาที่พบบ่อยใน

  •  วัยสูงอายุ
  •  วัยหนุ่มสาวที่ใส่ส้นสูงนานๆเดิน-ยืนมากๆ
  •  น้ำหนักตัวมากยกของหนักเป็นประจำ ขึ้นลงบันไดบ่อยๆ
  •  เคยได้รับอุบัติเหตุหกล้มเข่ากระแทก มีปัญหาจากหลังนานๆ
  •  โรคข้อต่างๆ รูมาตอยด์ ข้ออักเสบ โรคเก๊าท์

   ทั้งนี้ปัญหาข้อเข่าเสื่อมในวัยสูงอายุเป็นภาวะที่รบกวนกิจวัตรประจำวันเป็นอย่างมาก ทำให้การลุกยืน ก้าวเดิน หรือขึ้นบันได ทำได้ค่อนข้างลำบาก บางครั้งกระทบต่อคุณภาพชีวิต ทำให้ไปไหนมาไหนไม่ได้สะดวก สาเหตุส่วนใหญ่เกิดจากการใช้งานข้อที่ไม่ถูกต้อง หรือเป็นตามวัย ล้วนเป็นปัจจัยที่ส่งผลข้อเสื่อมมากยิ่งขึ้น  

การฟื้นฟู ข้อเข่าเสื่อม ทำได้ง่ายๆ สามารถทำได้ด้วยตัวเอง

แนวทางการฟื้นฟู ดูแลตัวเอง และป้องกัน ไม่ให้เกิดข้อเข่าเสื่อม

การฟื้นฟูข้อเข่าเสื่อมนั้น มีด้วยกันหลายวิธี โดยเฉพาะวิธีการสร้างความแข็งแรงให้กล้ามเนื้อบริเวณข้อเข่าด้วยการออกกำลังกายอย่างถูกต้อง ก็ถือเป็นการดูแลและฟื้นฟูเข่าได้อย่างดี รวมถึง

  •  คุมน้ำหนักตัวให้เหมาะกับอายุและอาชีพ
  •  อายุยิ่งมากกระดูกก็ยิ่งบาง ควรควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ที่เหมาะสม
  •  ขึ้นลงบันไดเท่าที่จำเป็น ผู้สูงอายุไม่ควรขึ้น-ลงบันได
  •  นอนเตียงแทนการนอนพื้นเพื่อไม่ต้องงอเข่ามาก
  •  นั่งเก้าอี้ที่สูงพอเข่าตั้งฉากเท้าถึงพื้น (ไม่ควรนั่งโซฟานิ่มๆ) ไม่นั่งกับพื้นนานๆ
  •  หลีกเลี่ยงการนั่งพับเพียบ
  •  การเดิน ขึ้น-ลงบันได ให้ก้าวขาดีขึ้นแล้วตามด้วยขาที่เจ็บและตอนลงให้ก้าว ขาเจ็บลงแล้วตามด้วยขาดี (บนบันไดขั้นเดียวกัน)

ฟื้นฟูเข่าเสื่อม ให้กลับมาแข็งแรง ด้วยการบริหารเข่า

บริหารไม่ต้านน้ำหนัก (ถ้ามีปลอกเข่าก็สวมด้วย)

1. บริหารอยู่กับที่ (ควรทำในท่านอน)
นอนหงาย วางเข่า 2 ข้างบนหมอน ส้นเท้าวางลงพื้น เกร็งกล้ามเนื้อหน้าขา (กดขาพับลงบนหมอนส้นเท้าวางกับพื้น)
นับ 1-10 พัก (นับ 1-10 = 1ครั้ง ) ทำทั้งหมด 10 ครั้ง ถ้าขณะที่บริหารมีอาการปวด ให้หยุดบริหาร
ท่านั่ง นั่งเก้าอี้ ก้นชิดและพิงผนัง ควรมีม้วนผ้ารองใต้ขาเหนือเข่า (ใกล้ขอบเก้าอี้ที่นั่ง) จะทำให้ตัวไม่แอ่นหรือหลังโก่งเหยียดเข่าตรง เกร็ง นับ 1-10 พัก (เวลาพักควรวางเท้าบนไม้รองเท้าเตี้ยๆ) แล้วนับ 1-10 ต่อทำจนครบ 10 ครั้งแล้วสลับข้าง
2. บริหารแบบเคลื่อนไหวที่เข่า
(ทำในลักษณะต้านทางแรงดึงดูดของโลก) ทำได้ทั้งท่านอนและท่านั่ง ให้เริ่มตั้งแต่น้อยครั้งแล้วค่อยๆ เพิ่มจนครบ 10 ครั้ง
  •  
  • 2.1 ท่าเหยียดเข่า
  • ท่านอนหงาย นอนหงาย วางเขาลงบนหมอนข้าง (รองใต้ขาพับ) เกร็งกล้ามเนื้อหน้าขา เข่าเหยียดตรง (ส้นเท้าลอยจากพื้น ต้นขาอยู่กับที่ นับ 1-10 ทำจนครบ 10 ครั้ง)
  • 2.2 ท่างอเข่า นอนคว่ำ
    หมอนรองที่หน้าท้องบริเวณบั้นเอวก้นและหลัง (ถ้านอนคว่ำไม่ได้ให้นอนตะแคง) ถ้าเข่ามีเสียงดังให้งอแค่ตั้งฉาก ถ้าไม่มีเสียงให้งอเต็มที่ การบริหารท่านี้ หากงอเข่าแม้เพียงเล็กน้อยก็มีอาการปวดให้หยุดทำ ต้องรักษาให้หายอักเสบก่อน
หากมีอาการปวดเข่า จากโรคข้อเข่าเสื่อม เข่ายังมีอาการบวมหรือยังเจ็บอยู่  ควรมาพบแพทย์เพื่อตรวจหาสาเหตุของโรคและรับการรักษาด้วยวิธีที่เหมาะสมต่อไป  ถ้าทิ้งไว้นานๆ กระดูกจะสึกหรอมากขึ้นกว่าเข่าค้อม  (โก่งออกด้านข้าง)  จะทำให้ขาสั้นเดินกระเผลกมากขึ้นและปวดหลังได้ โดยการรักษาเบื้องต้นคือหยุดพักเป็นอันดับแรก ถ้าเกิดมีอาการเจ็บให้ประคบเย็น ใช้ยาลดอาการอักเสบ ฉีดน้ำหล่อลื่นผิวข้อเข่า และการกายภาพบำบัดเพื่อลดอาการปวดต่างๆ  รวมถึงการผ่าตัดหรือใส่ข้อเข่าเทียม

อ้างอิง : 
บทความ เรื่อง ปวดเข่า
https://www.nonthavej.co.th/Knee-Pain-Symptoms.php 
บทความ เรื่อง การออกกำลังสำหรับ อาการปวดเข่าด้านหน้า
https://www.nonthavej.co.th/Knee-Pain-Symptoms-execises-treatment.php 
นพ.ชัชวาล ปิยะวรรณสุทธิ์
ศัลยแพทย์ออร์โธปิดิกส์ เฉพาะทางกระดูกสันหลัง
ศูนย์กระดูกและข้อ